W Domu Literatury w Łodzi można oglądać wystawę związaną z Łodzią i jej historią, z losami mieszkańców czterech narodowości – polskiej, żydowskiej, niemieckiej i rosyjskiej, której kuratorami są nauczyciele akademiccy Instytutu Malarstwa i Rysunku Akademii Sztuk Pięknych w Łodzi – dr Marzena Łukaszuk i dr Daniel Cybula. Ten bogaty świat, inspirowany dziełem pisarza Izraela J. Singera, prezentuje artysta z Majorki, Rafael Canyellas Roca.

„Rafaela Canyellasa Rocę mieliśmy okazję poznać podczas warsztatów, które prowadziliśmy ze studentami Escola D’Art Superior de Disseny de Illes Balears w Palmie. Nasza znajomość zaowocowała dwiema wspólnymi wystawami w murach łódzkiej Akademii Sztuk Pięknych im. Władysława Strzemińskiego: „La Amistad como Destino” („Przyjaźń jako przeznaczenie”) w 2021 roku oraz „Kartografia Przyjaźni” w 2022 r. – wspominają kuratorzy wystawy dr Marzena Łukaszuk i dr Daniel Cybula.

Obecna wystawa jest owocem bogatej korespondencji, ale też spełnieniem marzeń artysty, który zawitał do Łodzi w wyjątkowym momencie – w czasie jubileuszu 600-lecia miasta oraz podczas Festiwalu Łódź Czterech Kultur.

„Liczba 77 odnosi się do liczby stron szkicownika, w którym wykonałem rysunki. To także liczba symboliczna. Figura podwójnej siódemki pozwoliła mi na dokonanie własnej interpretacji, gdzie jak w lustrze odbija się rysunek i literatura, obrazy i metafory, w których miasto Łódź pełniło wiodącą rolę. Jego cztery kultury połączyły się w tym miejscu, dając początek epopei, która rozwija się na naszych oczach dzięki znakomitej narracji Singera. Chciałbym opowiedzieć w ten sposób o miejscach i codziennym życiu życia miasta Łodzi przedstawionych na kartach niezapomnianej książki. Odnoszę wrażenie, że Łódź Singera żyje w świadomości czytelników podobnie jak Praga Franza Kafki, Dublin Joyce’a, Paryż Victora Hugo czy Barcelona C. L. Zafóna.

Cytaty, które zebrałem ze wspomnianej książki, i zbiór rysunków, które długo opracowywałem, weszły ze sobą w symbiozę, w ramach której jedno karmiło się drugim i odwrotnie. Nigdy nie chciałem nadawać im charakteru ilustracji w powszechnym rozumieniu. Tych 77 rysunków ma często charakter autonomiczny i niezależny od tekstu. Powstają podświadomie i pozostawiają całą uwagę pomysłowemu i nieopisowemu sposobowi działania.

Moim zdaniem ignorowanie rysunku i kaligrafii jako praktyki i dyscypliny artystycznej amputuje bogactwo ludzkiego ducha, ducha penetracji, obserwacji, wiedzy, ciekawości, inwencji... Zarówno rysunek, jak i kaligrafia prześwietlają charakter i osobowość autora.

R. C. Roca

Rafael Canñellas Roca – malarz, rysownik, poeta. Urodził się w 1955 r. w Amanecer, na przedmieściach Palma de Mallorca. Po przeprowadzce z rodziną do centrum uczył się w szkole średniej u braci La Salle. Ponieważ w jego domu sztuka i kultura pełniły ważne miejsce, dość wcześnie zainteresował się malarstwem. Poznał także twórczość literacką Lezamy Limy, Cortázara, Lorki i innych twórców.

Śledził rodzący się na zachodzie pop-art. Dwukrotnie wyjeżdżał do Madrytu i Barcelony, by oglądać dzieła ulubionych malarzy: Goi, El Greco, Picassa czy architekturę Gaudiego. Podjął naukę w Szkole Sztuk i Rzemiosł w Palmie, co łączył z pierwszymi kursami na Wydziale Filozofii i Literatury. Tu spotkał dawną znajomą, pisarkę i poetkę, Rosę Planas Ferrer (obecnie żonę), z którą pracował przy publikacji kilku numerów pisma „El Dardo Ardiente”. W 1975 roku musiał zrezygnować ze studiów ze względu na powołanie do służby wojskowej w Melili, hiszpańskiej enklawie w Afryce północnej. Po powrocie postanowił rzucić studia i całkowicie poświęcić się malarstwu. Aby jednak móc o tym marzyć, imał się różnych zajęć, m.in. pracując w Ministerstwie Przemysłu czy w administracji Escola D’Art Superior de Disseny de Illes Balears. Przez lata poznawał także tajniki renowacji malarstwa warsztacie Montserrat Dezcallar, pracując między in. przy odnawianiu obiektów z klasztoru kapucynów Santa Clara w Palmie.

Dotychczas jest autorem dziesięciu wystaw indywidualnych. Uczestniczył również w dziesięciu prezentacjach zbiorowych lokalnych środowisk twórczych oraz w dwóch wystawach w Polsce, w Łodzi: „Amistad como destino” w 2021 i w „Kartografii przyjaźni” w 2022 r.

Kuratorzy wystawy: Daniel Cybula, Marzena Łukaszuk
Identyfikacja wizualna wystawy: Daniel Cybula 

Wernisaż wystawy: 11.09.2023, godz. 17.30
Czas trwania wystawy: 11-30.09.2023 r.

BRACIA ASZKENAZY. 77 rysunków – 77 cytatów
Dom Literatury w Łodzi
ul. Franklina Delano Roosevelta 17